یاسمن حسین نژاد زیکساری- امروزه ورزش به عنوان بزرگ ترین پدیده اجتماعی جهان شناخته و پیش‌بینی می‌شود گردشگری ورزشی در اوایل قرن آینده به بزرگترین صنعت جهان تبدیل شود. بنابراین نیازی به یک نابغه نیست تا بفهمیم گردشگری ورزشی یک تجارت بسیار بزرگ است!

به گزارش برهان خبر، صنعت گردشگری یک صنعت پویا با ظرفیت رشد انفجاری است که سهم قابل توجهی در اقتصاد دنیا پیدا کرده است. گردشگری ورزشی یک بخش مهمی از صنعت گردشگری است. لذا، هدف اصلی تحقیق‎ حاضر طراحی و تدوین نقشه راه استراتژیک توسعه گردشگری ورزشی ایران در شرایط تحریم است. تحقیق از نوع آمیخته (کیفی و کمی) بود.

اولین و بزرگترین اقدامات در زمینه توسعه گردشگری ورزشی در ایران بازاریابی و توسعه گردشگری ورزشی فعال یا گردشگری ماجراجویانه است. برگزاری رویدادهای ورزشی بزرگ به منظور توسعه گردشگری پایدار در ایران درحال حاضر نه امکان­پذیر است  و نه منطقی. با توجه به ویژگی­های جغرافیایی ایران و وجود کوه ها، بیابان ها، دریاها و سواحل زیادی که در ایران وجود دارد و تقاضای بالا و رو به رشدی که گردشگری ورزشی فعال (کوهنوردی، صخره نوردی، بیابان­گردی، موج­ سواری و سایر ورزش ­های آبی-ساحلی) در بین گردشگران بین ­المللی پیدا کرده توسعه و بازاریابی گردشگری ورزشی فعال باید در اولویت مسئولان گردشگری کشور قرار گیرد. تاسیس یا همکاری با آژانس ­های مسافرتی و گردشگری بین­ المللی در کشورهای دوست و همسایه ایران  یکی از مهم ترین اقدامات برای دور زدن تحریم ­ها در حوزه گردشگری می ­باشد.

گردشگری ورزشی یکی از انواع گردشگری است که با هدف بازدید از یک منطقه به علت برگزاری رویدادهای ویژه ورزشی انجام می‌شود. به عبارت دیگر توریسم ورزشی به سفرهایی گفته می‌شود که تماشای یک مسابقه‌ی ورزشی یا شرکت در چنین مسابقاتی را در بر می‌گیرد. صنعت توریسم ورزشی روز به روز در حال گسترش و پیشرفت است و بر تعداد طرفداران آن افزوده می‌شود.

شمار زیادی از میهمانان کشورهای مختلف اشخاصی اند که با قصد گردشگری ورزشی سفر کرده‌اند. ورزش و تمرین یا شرکت در مسابقات ورزشی، تماشای مسابقه تیم‌ها یا بازیکنان مورد علاقه از انگیزه‌های برخی گردشگران است. حتی گذراندن اردوهای ورزشی نیز در همین دسته قرار می‌گیرد. ورزش برای عده‌ای از مسافران جنبۀ تفریحی و تفننی دارد. مثل کسانی که به دلیل علاقه به موج سواری، قایقرانی، کوهنوردی و اسکی بازی و یا تماشای مسابقات ورزشی به کشوری سفر می‌کنند. برای عده‌ای جنبه حرفه‌ای دارد، مثل تیم‌ها یا بازیکنانی که برای برگزاری یک مسابقه ورزشی یا گذراندن ارودوی تمرینی عازم کشورهای دیگر می‌شوند.

گردشگران ورزشی علاوه بر ورزش اقدام به بازدید از اماکن دیگر و یا احیاناً خرید نیز می‌نمایند. گردشگری ورزشی در واقع سفر به اقصی نقاط دنیا برای شرکت در یک رویداد یا فعالیت ورزشی یا تماشای یک مسابقه‌ی ورزشی است. توریسم ورزشی به سه نوع رویدادهای ورزشی، فعال و نوستالژیک قابل تقسیم است. در حالی که شاید بسیاری از افراد حتی نام گردشگری ورزشی به گوششان نخورده باشد، علاقه‌مندان به ورزش‌ها و تیم‌های گوناگون برای شرکت یا تماشای رقابت‌ها و مسابقات ورزشی مورد علاقه‌شان به راه‌های دور و نزدیک سفر می‌کنند. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله گردشگری ورزشی مورد بررسی قرار گرفته است.

گردشگری ورزشی یا sport tourism یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری و صنعت توریسم است که شامل سفر کردن به مناطق مختلف جهان به منظور شرکت کردن در یک رویداد و مسابقه ورزشی و یا تماشای فعالیت ورزشی است. ممکن است که بسیاری از افراد نام این نوع از گردشگری را نشنیده باشند و همچنان برای دیدن یا شرکت در رقابت‌های ورزشی به کشورهای برگزار کننده رقابت‌ها سفر کنند. برگزاری هر کدام از مسابقات و رویدادهای ورزشی، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری و میزبانی و به تبع آن، رشد اقتصادی به وجود می‌آورد. به همین دلیل این سبک توریسم، صنعت رو به رشدی است. همه کشورها تلاش می‌کنند تا پیش زمینه‌های این صنعت سود آور را در کشورشان فراهم کنند.

توریسم ورزشی مشارکت فعال یا غیر فعال در ورزش‌های رقابتی یا تفریحی یا حتی حضور در رویدادهای ورزشی به منظور لذت بردن و تشویق نمودن ورزشکاران مورد علاقه شان در میادین ورزشی است. مساله قابل توجه این است که بخشی از سفر گردشگران ورزشی، انواع دیگری از گردشگری مانند طبیعت گردی را در برمی گیرد.
گردشگری رویدادهای ورزشی، رویدادهای بزرگی مانند مسابقه‌های جام جهانی فوتبال و بازی‌های المپیک را در بر میگیرد. این دو رویداد ورزشی مهم، جز رودادهایی هستند که هر چهار سال یکبار، تعداد زیادی از طرفداران این رشته‌های ورزشی را در یک جا جمع می‌کند.گردشگران توریسم ورزشی فعال، افرادی هستند که برای انجام یک ورزش خاص و یا شرکت در یک رویداد ورزشی سفر می‌کنند. این رویدادها شامل انواع ورزش‌ها و تورنمنت‌ها است. به طور معمول افراد برای انجام و شرکت در مسابقه هایی مانند شنا، قایق رانی، موج سواری و ماهیگیری به کشورهای دیگر سفر می‌کنند.

در توریسم ورزشی نوستالژیک و مشاهیر، گردشگران از جاذبه‌های توریسم ورزشی بازدید می‌کنند. از جمله نمونه‌های گردشگری نوستالژیک می‌توان به بازدید از تالارهای مشاهیر، موزه‌ها و ورزشگاه‌های مشهور و حتی دیدار با قهرمان‌ها و مشاهیر ورزشی اشاره کرد.

کشور ایران به دلیل برگزاری مسابقات بکر و ناب باستانی و جذاب پتانسیل زیادی در زمینه گردشگری ورزشی دارد. طبیعت چهار فصل ایران می‌تواند میزبان بسیاری از رویدادهای ورزشی باشد و گردشگران را جذب کند. البته مشروط بر آنکه فکری به حال بانوان شود. مسئولین و سیاست گذران می‌توانند وضعیت گردشگری ورزشی در ایران را بهبود بخشند. اگر شرایط کشور از نظر فرهنگی و ارزشی تعدیل شود راه توریسم ورزشی باز است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و کمیته ملی المپیک در این حوزه نق مهمی دارند.

گردشگری می‌تواند از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر میزان درآمد و رشد کشورها تاثیر بگذارد. این روش یکی از منابع مهم اشتغال زایی و کسب درآمد نیز محسوب می‌شود. امروزه رویدادهای ورزشی بسیار مورد علاقه و توجه عامه مردم و ورزشکاران هستند.

یکی از تاثیرات گردشگری ورزشی این است که گردشگران می‌توانند با کشور میزبان آشنا شوند. این آشنایی از جنبه‌های مختلف فرهنگ و جاذبه‌های مختلف گردشگری است. همچنین گردشگران می‌توانند با کشور برگزار کننده مسابقات اشنا شده و تبادل فرهنگی کنند. علاوه بر این، ترکیب ورزش و گردشگری، مفهوم و ساختار جدیدی را برای پرکردن اوقات فراعت و ایجاد شادی و نشاط فراهم آورده است.

از این جهت، توریسم ورزشی می‌تواند در ارتقا سرزندگی و بهبود سلامت جوامع نقش موثری داشته باشد. همچنین، کشورهای پیشرفته در زمینه ورزش سرمایه گذاری کرده و به صورت جدی و پیوسته از ورزش حمایت می‌کنند. توجه به شور و نشاط افراد و مخصوصا نیروی کار، منجر به افزایش کارایی و کاهش چشمگیر میزان جرم و بزه می‌شود.