محمد ذوقی - مکملهای ورزشی به هرگونه ماده یا ترکیبی گفته میشود که درکنار تأمین نیازهای معمولی تغذیهای با هدف افزایش انرژی، بهبود عملکرد فیزیکی، رشد عضلات، سریعتر شدن بهبودی و کاهش خستگی مصرف میشود.
به گزارش برهان خبر، مکملهای ورزشی به هرگونه ماده یا ترکیبی گفته میشود که درکنار تأمین نیازهای معمولی تغذیهای با هدف افزایش انرژی، بهبود عملکرد فیزیکی، رشد عضلات، سریعتر شدن بهبودی و کاهش خستگی مصرف میشود. این محصولات در اشکال مختلفی همچون پودر، کپسول، قرص و نوشیدنی توزیع میشود.
امروزه بهبود عملکرد ورزشی و دستیابی به تناسباندام به یکی از اهداف اساسی بسیاری از افراد تبدیل شده است. در همین راستا، مصرف مکملهای ورزشی به عنوان یکی از ابزارهای کمکی برای ارتقای عملکرد، بهبود رشد عضلات و سریعتر شدن روند بهبودی پس از تمرینات فیزیکی مطرح شده است.
با توجه به افزایش آگاهی عمومی درباره نقش تغذیه در عملکرد ورزشی و پیشرفتهای علمی در زمینه بیوشیمی و فیزیولوژی، امروزه مصرف مکملهای ورزشی به عنوان راهکاری برای تأمین نیازهای بدنی و بهبود عملکرد در میان ورزشکاران و علاقهمندان به تناسباندام بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
ازسوی دیگر بازار این محصولات با انواع برندها و ترکیبات مختلف پر شده است و هر کدام ادعاهای متفاوتی درباره تأثیرات مثبت خود دارند، اما تردیدهایی نیز در مورد اثربخشی واقعی و حتی ایمنی مصرف بعضی از این مکملها وجود دارد. آگاهی دقیق از مزایا و معایب، شفافیت در اطلاعات و داشتن رویکردی مبتنی بر شواهد علمی از ضرورتهای اصلی و مهم برای تصمیمگیری صحیح در این زمینه است.
مکملهای ورزشی به هرگونه ماده یا ترکیبی گفته میشود که درکنار تأمین نیازهای معمولی تغذیهای با هدف افزایش انرژی، بهبود عملکرد فیزیکی، رشد عضلات، سریعتر شدن بهبودی و کاهش خستگی مصرف میشود. این محصولات در اشکال مختلفی همچون پودر، کپسول، قرص و نوشیدنی توزیع میشود و بسته به نوع تمرین و هدف مصرف کننده میتواند در زمانهای مختلف (قبل از تمرین، هنگام تمرین یا بعد از تمرین) مصرف شود.
انسانها از زمانهای بسیار دور با استفاده از گیاهان دارویی و منابع طبیعی سعی در افزایش قدرت و بهبود عملکرد فیزیکی داشتهاند. با گذشت زمان و پیشرفت علم تغذیه و همچنین ترکیبات شیمیایی و فرآیندهای تولید مدرن شکل و نوع مکملها تغییر کرده است و امروزه در کنار مواد طبیعی از ترکیبات سنتتیک نیز استفاده میشود.
این روند موجب شده است تا بازار مکملهای ورزشی به شکلی گسترده ظهور کند.
دلایل متعددی موجب شده است تا ورزشکاران حرفهای و علاقمندان به تناسباندام به مصرف مکملهای ورزشی روی بیاورند.
تأمین نیازهای تغذیهای در شرایط فشار فیزیکی بالا، سریعتر شدن روند بهبودی، افزایش توده عضلانی، بهبود استقامت و انرژی و مدیریت وزن و چربیسوزی نمونههایی از این دلایل هستند.
تمرینات شدید و ورزشهای رقابتی نیاز به انرژی و مواد مغذی بیشتری دارند. در این شرایط، رژیم غذایی معمولی ممکن است نتواند نیازهای ویژه بدن را تأمین کند. از سوی دیگر بعضی از مکملها به عنوان آنتیاکسیدان و ضد التهابی عمل میکند و میتواند به کاهش درد عضلانی و تسریع ریکاوری پس از تمرین کمک کند.
مکملهای پروتئینی و آمینواسیدها نقش مهمی در ساخت و ترمیم بافتهای عضلانی دارد که میتواند به افزایش حجم عضلات منجر شود. مکملهایی همچون کراتین، بتاآلانین و کافئین میتوانند در افزایش انرژی و بهبود عملکرد ورزشی نقش مؤثری داشته باشند. بعضی مکملها نیز با افزایش متابولیسم بدن به کاهش درصد چربی و بهبود تناسباندام کمک میکند.
به طور معمول در شرایط ویژه و با رعایت دوز مصرفی مناسب، مصرف بعضی از مکملهای ورزشی میتواند تأثیرات مثبتی بر عملکرد ورزشی داشته باشد. به عنوان نمونه مطالعات متعددی به بررسی تأثیر کراتین بر افزایش قدرت و عملکرد در تمرینات مقاومتی پرداختهاند و نتایج بهبود قابل توجه عملکرد عضلانی پس از مصرف این مکملها را نشان میدهند. همچنین مصرف پروتئین وی پس از تمرین میتواند به بهبود روند ریکاوری و کاهش تخریب عضلات کمک کند.
یکی دیگر از معایب مصرف مکلها عادت به مصرف مداوم مکملها است. ممکن است ورزشکاران به مصرف مداوم مکملها عادت کرده و فکر کنند بدون آنها نمیتوانند به اهداف ورزشی خود دست پیدا کنند. این نگرش میتواند موجب وابستگی روانی و در نهایت استفاده نادرست از این محصولات شود.
از سوی دیگر بعضی از کارشناسان بر این باورند که تمرکز بیش از حد بر مصرف مکملها میتواند منجر به نادیده گرفتن اصول تغذیهای سالم و رژیم غذایی متعادل شود. آنها تأکید میکنند که مکملها نباید جایگزین غذاهای طبیعی شود و باید فقط به عنوان مکملی برای رفع کمبودهای ویژه استفاده شود.
گروهی از کارشناسان بر این باور هستند که مصرف مکملهای ورزشی در صورت نیاز مشکلی ندارد، این درحالی است که عدهای معتقدند با رعایت یک رژیم غذایی مناسب میتوان بدنی سالم و با نشاط داشت و از این طریق همه نیازهای بدن را تأمین کرد و ضرورتی در مصرف مکملهای ورزشی وجود ندارد.